Czy pieszy zawsze ma pierwszeństwo?
Każdego roku dziesiątki osób ginie korzystając z przejść dla pieszych. Niestety, brak szczególnej ostrożności, zarówno ze strony kierowców, jak i osób przekraczających jezdnię, może być przyczyną tragicznych wypadków. Rozwiązaniem, a raczej sposobem na zminimalizowanie tego problemu miały być nowe normy prawne, wprowadzone w 2021 roku. Dla wielu kierowców zmiany te nie są jednak w pełni jasne. Wielu zastanawia się też: czy pieszy ma zawsze pierwszeństwo? Temat ten omawiamy w naszym artykule.
Podstawa prawna – co warto wiedzieć?
Podstawą prawną, którą warto przytoczyć, by rozwiać wszelkie wątpliwości, jest Ustawa z dnia 25 lutego 2021 roku o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, gdzie czytamy m.in., że:
“Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 450) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13:
- a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Pieszy wchodzący na jezdnię lub torowisko albo przechodzący przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z przejścia dla pieszych.”,
- b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju.”;
2) w art. 14 w pkt 7 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
„8) korzystania z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu dla pieszych.”.”
A także:
“5) w art. 26:
- a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście, z zastrzeżeniem ust. 1a.”.
Czy pieszy ma zawsze pierwszeństwo?
Co to oznacza w praktyce? Czy wspomniane przepisy świadczą o tym, że pieszy ma zawsze pierwszeństwo? Odpowiadając na to pytanie, warto wziąć pod uwagę szereg czynników. Jak wynika z zacytowanej ustawy, osoby przechodzące przez ulicę muszą zachować szczególną ostrożność, w tym dokonać oceny sytuacji. Rozsądek podpowiada, że pieszy ma za zadanie ustalić, czy zbliżający się samochód znajduje się dostatecznie daleko i czy będzie miał on możliwość ewentualnej reakcji. Dodatkowo pieszy ma pierwszeństwo, gdy już znajduje się na jezdni. W sytuacji, gdy jedynie zbliża się do przejścia lub stoi przy nim, jednak nie wkroczył jeszcze na jezdnię, pierwszeństwo ma kierujący pojazdem.
Dodatkowo warto podkreślić pozostałe obowiązki pieszego, które wymienia Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. Mówi ona o tym, że:
“Art. 14. Zabrania się:
1) wchodzenia na jezdnię:
- a) bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych,
- b) spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi;
2) przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi;
3) zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby podczas
przechodzenia przez jezdnię lub torowisko;
4) przebiegania przez jezdnię”
Obowiązki ciążą na obu grupach: kierowcach i pieszych. Warto więc znać aktualne przepisy, stosować się do nich, a dodatkowo zawsze zachowywać ostrożność i rozsądek. A jeśli jesteś kandydatem na kierowcę, który dopiero zaczyna swoją przygodę z samochodem, pamiętaj, że znaczenie ma nie tylko wiedza praktyczna, ale także teoretyczna. Profesjonalny kurs, taki jak nasze szkolenia, powinien więc przygotować Cię pod różnymi względami, także jeśli chodzi o znajomość przepisów prawnych.